Mimarların şeker fabrikaları hukuk mücadelesi zaferle sonuçlandı

Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin Cumhuriyet’in aydınlanma mekanları olan, endüstri ve kültür mirası şeker fabrikaları için verdiği hukuk mücadelesi sonuç verdi. Ankara’daki Şeker Fabrikaları A.Ş. Etimesgut Yerleşkesinde bulunan, Şeker Fabrikası Ana Binası, Yönetim Binası, Şeker Araştırma Enstitüsünün A-B-C Blokları ile sinema ve lokanta binaları 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunun ilgili maddeleri uyarınca korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edildi.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Etimesgut Yerleşkesinde bulunan taşınmazların 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmesine ilişkin başvurusunun reddine ve bu hususta alınan 21/08/2013 tarih ve 871 sayılı kararın geçerli olduğuna ilişkin Ankara I Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 25/07/2019 tarih ve 6784 sayılı kararının iptali istemiyle dava açmıştı.

Ankara 13. İdare Mahkemesi, Şeker Fabrikası Ana Binası, Yönetim Binası, Ankara Şeker Araştırma Enstitüsü'nün A-B-C Blokları ile sinema ve lokanta binalarına ilişkin kısmına ilişkin koruma kurulunun tescil reddi kararını iptal etti.

Ankara Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü de, mahkemenin verdiği karar doğrultusunda 3253 ada,268 parsel(eski 213 parsel) üzerinde bulunan yönetim binası, Şeker Fabrikası Araştırma Enstitüsü’ne ait 3236 ada 48,53 ve 56 parseller üzerinde bulunan A-B-C Blokları, 2535 parsel (eski 2465 parsel) üzerinde bulunan Şeker Fabrikası Ana Binası ile 3255 ada 17 ve 18 parseller üzerinde bulunan sinema ve lokanta binalarının 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunun ilgili maddeleri uyarınca korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilmesine karar verdi.

Tüm şeker fabrikaları kültürel peyzaj olarak tescillenmeli

Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, ‘’Davamız sonucu tescil kararı, mücadelemizin halklığını ortaya bir kez daha koymuştur. Bu yapılar, Türkiye Cumhuriyetinin kurulduğu yıllardan itibaren endüstri alanında ve sosyal yaşamda görülen değişim ve gelişimin izlerini taşımaktadır, tüm illerdeki şeker fabrikalarının korunması için mücadeleye devam edeceğiz’’ dedi.

Candan, sözlerine şöyle devam etti:

‘’Şeker fabrikaları sadece fabrikası değil, Cumhuriyet ideolojisinin kendisidir, yaşam fabrikasıdır.  Şeker fabrikalarının bir ekonomik kalkınma modeli ile birlikte  bir sosyo-kültürel kalkınma hamlesinin mekânsal karşılığıdır.  Şeker fabrikaları  kültürel, sosyal , mekansal olarak cumhuriyetin bütün ideolojik bakış açısını da yansıtan ve dönüştüren, topluma modern bir bakış açısıyla birlikte yaşam tarzının da ifadeleridir. İnsan eliyle yaratılmış doğayla bütünleşen şeker fabrikaları modeli ile bir yaşam tarzı bir kültürel peyzaj alanı oluşturulmuştur.Tüm şeker fabrikaları kültürel peyzaj olarak tescillenmelidir.’’

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi