Yaşam alanlarının sağlığı koruyucu olması gerekliliktir,  pandemi sürecinde bu ihtiyaç gözler önüne serilmiştir

Dünya Sağlık Örgütü Anayasası’nın yürürlüğe girdiği tarih olan 7 Nisan Dünya Sağlık Günü’nde, pandemi sürecinde evrensel sağlık hakkından söz edilememektedir.

Evrensel sağlık, sağlığa temel bir insan hakkı olarak yaklaşan ve herkes için mümkün olan en yüksek sağlık düzeyini sağlamayı taahhüt eden 1948 DSÖ Anayasası’na dayanmaktadır. Dünya nüfusunun yarısı hala ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetlerine erişemezken, ülkemizde de pandemi süreci yönetilememektedir.

Yaşam alanlarının sağlığı koruyucu olması bir gerekliliktir. Pandemi sürecinde bu ihtiyaç tüm çıplaklığıyla gözler önüne serilmiştir.

Bu ihtiyacı görmezden gelerek, yıllardır; dere yatakları, vadiler, ormanlar, sulak alanlar, havzalar, kıyılar, meralar denetimsiz bir şekilde kentleşti. Ekolojik eşikler ve ekolojik bütünlük parçalandı. Canlıların doğal yaşam ortamları ve yuvaları dağıtıldı. Covid-19 sürecinde, doğa talanı fırsatçılık olarak devam etti. Kanal İstanbul projesi için yapılan maskeli ihale, Salda Gölü, Başkentin kalbinde bulunan tarihi Saraçoğlu Mahallesi’nde yapılan sondaj ve ağaç kıyımı, Güvenpark’ta altyapı ve ulaşım için yapılan sondajlar, Ulus tarihi kent merkezinde yapılan riskli alan ve acele kamulaştırma ilanı salgın sürecinde dahi Covid fırsatçılığı olarak karşımıza çıktı. Fakat pandemi bunların yanında bizlere ve meslek alanımıza düşen görevi bir kez daha hatırlattı.

Salgınların ortaya çıkışı ve yayılımının sınırlandırılması, sağlıklı yaşam alanlarının oluşturulması ihtiyacı mimarlık, planlama, kentsel tasarım ve peyzaj mimarlığı alanlarına da sorumluluk yükledi. Yenilikçi yaklaşımların halk sağlığı ve sağlıklı kentsel alanlar yaratmadaki rolü önem kazandı ve mimarlık ve kentleşme alanında tasarım süreçlerinin halk sağlığına etkilerini tartışmaya başlandı. Meslek alanımızın önemli rolünü kamusal fayda için sürdürmesi ve yerelde bu perspektifin hayata geçmesinin ne denli hayati olduğu bir kez daha anlaşıldı. Bu kapsamda, Dünya Sağlık Örgütü’nün Sağlıklı Kentler Projesi ve sağlık etki değerlendirmesi sürecinde yerel yönetimlere de büyük sorumluluk düşmektedir. Bir yandan sosyal belediyecilik gereği dayanışma süreçleri koordine edilirken, öte yandan halk sağlığı açısından kentsel ve mekânsal düzenlemelerin de altyapısının oluşturulması gerekmektedir. Yüksek yoğunluklu kentler değil, seyreltilmiş kentsel düzenlemeler, daha fazla yeşil alan, nefes alan evler, yeşil yollar ve doğayla uyumlu bir yerel yönetim anlayışının gelişmesi artık zorunluluktur.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak pandeminin ülkemizde süren vahim tablosunun iyileştirilmesi için gerekli adımların derhal atılması, aşının herkes için erişilebilir hale getirilmesi ve sağlık politikalarının keyfiyet değil ciddiyetle yürütülmesi gerektiğini bir kez daha vurgularken, pandemi sürecinde kaybettiğimiz sağlık emekçilerini ve tüm yurttaşlarımızı saygıyla anıyor, 7 Nisan Dünya Sağlık Günü'nün tüm dünya için sağlıklı bir gelecek getirmesini diliyoruz.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu