Engelsiz Bir Yaşam İçin Engel Olmayan Bir Yönetim Hemen Şimdi!

Birleşmiş Milletler tarafından engellilerin toplumsal yaşama tam ve diğer bireylerle eşit katılım sağlanmalarına ilişkin çalışmalar kapsamında, 1992 yılında 3 Aralık Dünya Engelliler Günü olarak ilan edilmiştir. Ülkemiz nüfusunun % 6,9’u engelli bireylerden oluşmakta her yıl 3 Aralık’ta engellilerin hayatını kolaylaştırmak için söylev veren yöneticiler ne yazık ki kentsel mekânların eşit bir şekilde kullanımına yönelik denetimlerden uzak, uygulamayı ve mevzuatı erteleyen bir yaklaşımla sorunu geçiştirmektedir. Bu durum kentsel mekânların erişilebilirliği konusunda en büyük engeli oluşturuyor. Devletten yardım almak için Ulusal Engelli Veri Sistemine kayıt olanların sayıları 2.521.933 dür. Sisteme kayıt olmadan herhangi bir yardım talep etmeyen engellilerle birlikte bu sayı 6 milyona yaklaşıyor.  Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının hazırladığı 2020 yılı engelli ve yaşlı istatistik bülteninde, kentsel mekânların kullanımına, engelli ve kent yaşamına katılım ve yapıların erişilebilirliğine dair en küçük bir istatistik bulunmuyor. Engellilerin kentsel yaşamı ve mekânı kullanımı idareler tarafından görmezden geliniyor. 

Yerel yönetimlerin binalarda erişilebilirlik adaptasyonu yapması zorunluluktur

Bir yandan yıllardır uygulanan rant odaklı kentsel politikalarla kentler sadece engelliler için değil neredeyse herkes için erişilemez duruma gelirken öte yandan milyonlarca yapı engellilerin kullanımına uygun değildir. Yerel yönetimlerin binalarda erişilebilirlik adaptasyonu yapması, mevzuatla uygulama kolaylığının getirilmesi artık yaşamsal zorunluluktur. Ankara’da eski yapı stokunun olduğu bölgelerde erişilebilirlik standartlarına uygun mekânsal adaptasyonun yapılması yaşanabilir kentler, herkes için tasarım yaklaşımı ile mimari tasarımların ve iyileştirmelerin gerçekleştirilmesi olmazsa olmazlarımız arasındadır.

Engelliler sokağa çıkamıyor, toplu taşım kullanamıyor, kent yaşamına dâhil olamıyor üzerinde bir de pandemi koşulları eklenince süreç daha da zorlaşıyor. 2013 yılında Erişilebilirliği İzleme ve Denetleme yönetmeliği çıkmış 2016 yılında değişiklikler yapılmış ancak uygulamada ve cezai işlemlerde yetersiz kalmıştır. Standart dışı uygulamaları ile bizzat engelliliğe davetiye çıkarılmaktadır. Üst geçit ve alt geçitler, kaygan zeminler, dar ve yüksek kaldırımlar, eğimi yüksek rampalar, güvenli olmayan yaya geçitleri, yeterli aydınlatılması yapılmamış sokaklar, otomobil öncelikli ulaşım politikaları, görme engelliler için kaldırımlarda kılavuz yönlendirmelerin yetersizliği, engellilerin yaşamlarını imkânsızlaştırmaktadır.

3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde herkes için eşit ve erişilebilir sağlıklı kentler ve mekânlar için yerel ve merkezi yönetimleri bir kez daha ertelemeden kamu görevlerini yerine getirmeye davet ediyoruz. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak her türlü bilimsel ve teknik bilgimizi toplum yararı için kullanacağımıza dair kararlılığımızı bir kez daha ilan ediyoruz.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu