Ulus İçin Ne Planlanıyor?

Büyükşehir Belediyesi’nin “kentsel yenileme projesi”, Ulus için yıkım ve çok katlı yapılaşma vaadediyor

Geride bıraktığımız yılın son haftalarında Büyükşehir Belediyesi’nin “Ulus Tarihi Kent Merkezi” için bir “güncelleştirilmiş kentsel yenileme projesi”ni gündemine aldığı haberi gazetelere yansıdı. Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 10.11.1989, ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 15.01.1990 tarihlerinde onaylamış bulunduğu, 1986 yılında açılmış ulusal proje yarışması sonucu elde edilmiş bir “Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı” bulunmaktadır. Yeni projenin mevcut proje uzerinde neleri “güncelleştireceğine” gelince, bu konuda rivayet çok, somut bilgi ise yok!

22-28 Aralık 2004 tarihli Ankara Büyükşehir Belediyesi Haftalık Bülteni’ne bakılacak olursa, 16.12.2004 tarihli Belediye Meclisi kararı uyarınca “Ulus Atatürk Heykeli etrafındaki 100.Yıl Çarşısı, Ulus Şehir Çarşısı, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve Anafartalar Çarşısı yıkılarak Atatürk Anıtı’yla bütünleşecek kent meydanı oluşturulacak; Anafartalar Caddesi üzerindeki Büyükşehir Belediyesi Binası (Taş Bina), Ulus Hali, Modern Çarşısı ele alınarak bu bölgenin de yıkılarak büyük bir otoparkla alışveriş merkezi” inşa edilecektir. Söz konusu Meclis kararına bakıldığında ise elde bulunan tek somut veri, alanda yapılacak mekan düzenlemelerine zemin hazırlayacak sınır değişikliğine yöneliktir. Ankara halkı bir kez daha çevrelerinde ne olup bittiğine dair rivayetleri kaygı ile izlemektedir...

Başına buyruk kent idaresi çağ dışıdır; kenti sakinleri yaşam çevreleri hakkındaki kararlarda söz sahibi olmalıdır

Ulus Tarihi Kent Merkezi, Antik Dönem’den başlayarak günümüze kadar gelen bir çok kültür katmanını ve mimari mirası içinde barındırmaktadır. Ulus tarih içerisinde, bir çok uygarlığa, kültürlere ve son olarak Cumhuriyet’in kuruluşuna beşiklik etmiş önemli bir yerleşim alanıdır. Bunlara ek olarak, alan halen kentin yoğun şekilde kullanılan ticari bir merkezi olup, Ankaralılar’a ve onlara hizmet veren esnafa ev sahipliği yapmaktadır. Çağdaş kent yönetimlerinde, yerel yöneticiler yapacakları her türlü proje ve yatırımla ilgili olarak meslek odaları, STK’lar, üniversiteler ve kent halkı ile birlikte karar alırken, Ankara’da ise böylesi bir katılımın önü kesilip, kapalı, anti-demokratik ve şeffaf olmayan yöntemlerle projeler elde edilmekte ve kent “kapalı kapılar ardında” yönetilmeye çalışılmaktadır.

Özellikle gazetelere yansıyan haberlerde öne çıkan ve Büyükşehir Belediye Başkanı’nın verdiği demeçlerle de desteklenen “yıkım” vurgusu böylesi bir alan için ciddi olumsuzluklar içermektedir. Konu hakkında muğlak rivayetler yerine tasarlanan projenin esaslarını öğrenmek üzere Büyükşehir Belediyesi ve Kültür Bakanlığı’na yazılar yazan Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Bakanlık’tan yanıt almış fakat Büyükşehir Belediyesi’nden alamamıştır. Yaşadıkları çevrenin kendilerine sorulmadan ve bilgi verilmeden yıkılması tehlikesi ile karşı karşıya kalan bölge esnafı tedirginlik içerisindedir. Belediye’nin diyaloga kapalı tutumu karşısında Meslek Odaları, STK’lar, ve Esnaf Örgütleri Ulus’a ve Ankara’ya sahip çıkmak, kent bilinci oluşturmak ve katılımcı demokrasiyi hayata geçirmek üzere bir “ULUS GİRİŞİMİ” platformu oluşturmuşlardır.

Bir kez daha vurgulamak gerekir ki Ulus Girişimi Platformu “güncelleştirilmiş kentsel yenileme” fikrine değil, bu projenin şimdiye dek ifade edilen içeriğiyle tarihi kent merkezinin yıkımına ve katılımı yadsıyan yönetim anlayışına karşıdır. Ankara halkı kendi yaşam çevreleri üzerindeki karar süreçlerine katılım hakkı talep etmekte, yapılı çevrenin dönüştürülmesi sürecinin tarih bilincinden yoksun gerçekleştirilemeyeceğini vurgulamaktadır.

Son olarak “ulus” sözcüğünün Cumhuriyet’in bir icadı olduğunu hatırlamakta fayda var. Bugünkü Ulus Meydanı’nın daha önceki adının “Hakimiyet-i Milliye” yani “milli egemenlik” olduğu düşünülürse, açıktır ki Cumhuriyet’in kurucularının yeni bir kavram üretmekteki tek kaygıları “millet” yerine Türkçe bir sözcük koymak değildir: “Ulus”u pasif bir topluluktan ayırdeden asli içerik yetki ve söz sahibi olma erkidir.

Ulus Benim, Sormadan Dokunma!!

Ulus Yok Olmasın!!