İLK ETİBANK

Yapım Yıl(lar)ı: 1935-36
Mimarı: Sami Arsev

Üç kütlenin birleşmesinden oluşan yapı eğimli arazi üzerine yerleştiği için ön kütle üç, arkadaki, bodrum üzerine dört katlıdır. Birbirlerini dik açıyla kesen Atatürk Bulvarı ve İstanbul Caddesi üzerindeki bu iki kütleyi, koridor üzerine dizilmiş çalışma alanlarını içeren bir üçüncü kütle çembersel biçimiyle dönerek birleştirmektedir.

Mermerle kaplı giriş ve banka holünün yer aldığı öndeki kütlenin giriş cephesi dönemin cephe özelliklerinin toplandığı biçimde düzenlenmiştir. Köşeleri yuvarlatılmış olan giriş bir girinti içine alınmıştır. Çembersel hatlar giriş merdivenlerinde, üstündeki çıkmada, yapının sağdaki köşesinde kullanılarak düz çizgilerin arasında yer almışlardır. Yapının bazı ögeleri ışıklandırılmaya uygun bordürlerle çevrelenmiştir. Yinelenen dikey taş ögeler, taş sıvaların dikey birleşme yerlerinin yok edilmesi ve abartılarak belirtilmiş yatay derzleriyle dengelenmeye çalışılmıştır. Kısaca, ön cephede dikey ve yatay çizgi ve biçimlerle oynanarak elde edilmiş bir düzenleme vardır. Kütlenin diğer  cepheleri farklı anlatımlarda tasarlanmıştır. Arkadaki kütle orta çıkması, yanlardaki balkonları ve pencere büyüklük ve oranları ile bir apartman görünümündedir.

Giriş cephesinde yapının alt kısmı, ince pencereleri ayırıcı dikey taş ögeler, yatay bordürler Ankara taşındandır. Ara kütlenin kuzey cephesinde taştan benzer ögeler kullanılmıştır. Diğer dış yüzeyler gri serpme sıvalıdır. İnce bordürle biten düz görünümündeki çatı da dönemin bir başka özelliğidir.

(*) ÖZBAY, H., “Günümüz Gözüyle Erken Cumhuriyet Dönemi Yapıları”, Bir Başkentin Oluşumu, Ankara, 1929-1950, Ankara 1994, s.76, not 8’de yapının mimarının Akademi’ye 1908 yılında giren Sami Arsev olduğunu yazmaktadır.