MERKEZ BANKASI

Yapım Yıl(lar)ı: 1931-1933
Mimarı: Clemens Holzmeister

E. Egli ve R. Örley'ın da proje teklifleri olan, ancak Holzmeister'inkinin seçildiği yapı Emlâk ve Eytam Bankası için tasarlanmıştı. Henüz inşaat aşamasındayken bankanın kaynaklarının yetersiz kalması zerine, kurulduğu sırada Ziraat Bankası'nın bir bölümünü işgal etmekte olan Merkez Bankası'na devredilmiştir.

Bodrum ve zemin üzerine özgün durumunda üç katlı olan yapı üstten aydınlanan orta holün çevresine yerleşmiş mekânlardan oluşmuştur. Üst katlarda çalışma alanları bu holün etrafındandır.

Tasarımcının diğer yapılarında izlenen özelliklerden simetrik düzen, anıtsal giriş, taş kaplama dış yüzeyler, eş büyüklükte yalın pencere dizileri ve ince bir bordürle biten gizli çatılı yalın kütle burada da görülmektedir. Merdivenli girişte geniş bir saçağın üstüne gelen üç orta aks katlar boyunca bir girinti içine alınmış, böylece girişteki derinlik üst katlarda da sürdürülmüştür. Bu dikey girinti yatay konsol gölgeliği dengelemektedir. Taşıyıcılar üç kat yükselerek 1930'larda batıdaki neo-klâsik yaklaşımın etkisiyle kamu yapılarında sık görülen üç açıklık ve iki ayaklı düzen sağlanmıştır. Cephelerde her aks dikey etkiyi artıran birer şeritle yanındakinden ayrılmaktadır. Öndeki girinti ve yan cephelerdeki mermerle kaplı iki kat yüksekliğindeki çıkmalar yapının tekdüze görünümüne hareket getirmiştir.

Bol mermer kullanımı, masif ahşap mobilya, yalın çizgileriyle avizeler dönemin tipik özelliklerini yansıtmaktadır.