27.02.2005

ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI

İMAR DAİRE BAŞKANLIĞI’na

15.02.2005 gün ve 610 sayılı yazınız ile, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 4.01.2005 gün ve 210 sayılı kararı ve eki tarafıma iletilmiş,  24.12.2004 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 5272 Sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesine (Büyükşehir Belediyeleri, büyükşehir belediyeleri sınırları içindeki ilçe ve ilk kademe belediyeleri ve il belediyeleri ile nüfusu 50,000'in üzerindeki belediyeler; kentin gelişinim? Uygun olarak eskiyen kent kısımlarım yeniden inşa ve restore etmek; konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir) dayanılarak; Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planının tamamını, "Tarihi Kale" içini, Kale'nin doğusunda yer alan bölgeye ait Eski Kent Dokusu Koruma Amaçlı imar Planı'nın kuzey bölümünü, Atıfbey 1. Etap Park ve Rekreasyon Alanı Uygulama İmar Planını, İsmetpaşa Mahallesini ve Roma Hamamını kapsayan "Ulus Tarihi ve Kültürel Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" oluşturulduğu ifade edilmiştir.

Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.01.2005 gün ve 210 sayılı kararı ile kabul edilen "Ulus Tarihi ve Kültürel Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" içinde kalan ve yukarıda anılan tüm planların iptal edildiği de bu meclis kararında ifade edilmiştir.

Bu sava ilişkin olarak iki konuya değinme gereği görüyorum:

1.Bir yönetimin plan iptal etme yetkisi olmadığı açıktır. Bir plan ancak yerine yenisi konulduğunda yürürlükten kaldırılabilir. Olağan koşullarda bir planı, ya da plan kararını yalnızca ilgili yargı organları iptal edebilirler. Yargı organının bu iptal kararını verebilmesi için anılan planın; planlama ilkeleri, şehircilik esasları ve kamu yararı açısından değerlendirilmesi, ya da, anılan planın ilgili mevzuata aykırı olduğunun belirlenmesi gerekir. Bu bağlamda, Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planının bu koşullara aykırı olduğunun saptanması gerekir ki bu konuda her hangi bir yargı kararı ya da gerekçe bulunmamaktadır.

2.Yöneticisi ve müellifi bulunduğum Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planının “ilk sit kararının alındığı 1980 yılından itibaren Ulus Tarihi Kent Merkezinde köklü değişim/dönüşüm sağlanamadığından mevcut dokudaki yapılar yıkılmaya, yıpranmaya yüz tutmuş, alan mezbelelik bir görünüm” kazanmıştır gerekçesiyle iptal edilmesinin, bu iptal kararı için bir gerekçe oluşturamayacağı açıktır. Anılan plan Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 10.11.1989 gün ve 954 sayılı, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin l5.01.1990 gün ve 33 sayılı kararları ile onaylanmıştır. Onaylandığı tarihten beri bir çok yerinde uygulama yapılmıştır ve uygulamalar sürmektedir. 12 yıldır yönetimde olan bir Belediye’nin 20 yıldır köklü değişim/dönüşümün  sağlanamamasından  yakınmasını anlamam mümkün değildir. Demek ki yönetim Türk planlama deneyiminde önemli yeri olan, kendisinden sonraki tüm koruma amaçlı planlara ışık tutan bir planı okuyamamış, ciddiye almamış ve gereğini yapmamıştır. Alandaki kamu proje alanları uygulanmamış, önerilen trafik düzenine ilişkin her hangi bir projelendirme yapılmamış, koruma amaçlı özendirmelere girişilmemiştir. Konu tekil uygulamalara ve mülk sahiplerinden gelen önerilerin değerlendirilmesine indirgenmiştir. Dolayısıyla Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planının iptali için öne sürülen görüşler gerekçe oluturacak nitelikte değildir.

Bir Belediye yönetiminin her zaman planlamaya esas oluşturacak sınırlar çizme ve belirleme hakkı bulunmaktadır. Bunun için 24.12.2004 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 5272 Sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesine gönderme yapmanın da anlamı bulunmamaktadır. O maddede anılanlar bir Belediye’nin planlama biriminin kapsamlı bir planlama anlyışı içinde her zaman yapması gereken eylemlerdir, ki bu sürece dayalı olarak Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı için bir sınır belirlenmiş, yarışma yapılmış, ve bir plan hazırlanmıştır. Buna göre de uygulamalar sürdürülmüştür. Sayın Prof.Dr. Raci Bademli’nin yönetimi sırasında, Hacıbayram Camisi Çevresi Kamu Proje Alanı (KPA2) gerçekleştirilmiştir ve ölümünden önce gene Sayın Bademli tarafından Büyükşehir Belediyesi için revizyon çalışmaları sürdürülmüştür. Saraçlar, Keklik Sokak gene bu bağlamda sürdürülmüş, Büyükşehir Belediyesi’nin istemi üzerine  yarışma yapılması koşuluyla Modern Çarşı’nın Hal Kentsel Odağı (KPA6) sınırları içine alınmasına olumlu bakılmıştır.

Aynı şekilde Bent Deresi üzerindeki kavşağın da plan verilerine bağlı olarak projelerinin yapıldığı bilinmektedir. Altındağ Belediyesi ve birim elemanlarınız ile birlikte çok sayıda parsel için görüş bildirilmiş, Bit Pazar’ındaki parselasyon uygulaması tamamlanmıştır. Son olarak da; Samanpazarı Salman Sokak Kentsel Yenileme Projesi kapsamında kalan 21957 ada 1 parsele ait plan ve plan notlarına göre yapılaşmanın Keklik Sokak ve Çevresi Koruma Geliştirme Projesinde belirtildiği şekilde yapılması için mülk sahipleri ile ODTÜ Proje Grubu arasında arabuluculuk yapılmış ve uygulama için mimari projelerin revizyonu başlatılmıştır.

Bütün bu uygulamalar sürerken, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi 4.01.2005 gün ve 210 sayılı kararı ile planı iptal ettiğini savlamaktadır. Anılan çerçeveler içinde Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planının iptal edilmesi için öne sürülen gerekçe inandırıcı değildir. Tarafıma, onaylı planlama alanı içinde; alan araştırmalarına ve çözümlemelere ilişkin çalışmalar ve “Koruma Ağırlıklı” öneriler sunulmadıkça, Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı’nın sürdürülmesi gerekmektedir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.01.2005 gün ve 210 sayılı kararı ile iptal edildiği savlanan "Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı "na   ilişkin gerekçesiz ve hatalı kararın düzeltilmesi için, konuyu İmar ve Bayındırlık Komisyonu ile Belediye Meclisi Başkanlığı’na götürmenizi talep ediyorum.

Gereğini saygılarımla bilgilerinize sunarım.

Doç.Dr. Baykan Günay
Ulus Tarihi Kent Merkezi Koruma Islah İmar Planı Yöneticisi ve Müellifi

Gereği: Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İmar Daire Başkanlığı

Bilgi: Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü