Mimarlar, uzmanlar, STK’lar  ve siyasi partiler Saraçoğlu Mahallesi Projesi’ni masaya yatırdı

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, kurum temsilcileri, uzmanların ve siyasi parti temsilcilerinin katılımı ile Mahallesi’nde Neler Oluyor?" konulu online basın toplantısı gerçekleştirdi.

Toplantıda ‘’Bilimsellikle tartışılarak, şeffaflıkla süreç yönetilmelidir, yanlış politikalarla birçok değerimizi kaybettik. Biz bu kenti kurtaracaksak dayanışmayla kurtarabiliriz. Kızılay Meydanı’ndan başlayarak bütüncül bir Koruma Amaçlı İmar Planı yapılmalıdır. Bu proje Kızılay’ın tabutuna son çiviyi çakacaktır. Kızılay trafiğini kilitleyecek ve kent merkezine daha çok araç getirecek. Bu tarihi dokuyu yok etmek Cumhuriyet değerlerini yok etmek demektir, buna sessiz kalmak onay vermektir. Tüm koruma terminolojisini altüst ediliyor, yönetenlerin alanın miras olarak değerinin anlamadığını ve korumayla ilişkisinin anlaşılamadığını görüyoruz. Makyajlanmış görüntü öne çıkartarak gerçekler gizleniyor.  Büyükşehir Belediyesi’nin sürece katılması önem taşıyor’’ ifadeleri vurgulandı.

Toplantıya Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, Mimarlar Odası Ankara Şube Sekreteri Nihal Evirgen, Mimarlar Odası Ankara Şube Yönetim Kurulu Üyeleri Ali Atakan, Muteber Osmanpaşaoğlu,  Mimarlar Odası Başkanı Deniz İncedayı, Saraçoğlu Mahallesi Yaşatma ve Koruma Derneği Başkanı Gül Merttürk, Mimarlar Odası Ankara Şubesi Kent İzleme Merkezi Danışma Kurulu Üyesi  ve Ulaşım Uzmanı, Mimar ve Şehir Plancısı Erhan Öncü,  ODTÜ Mezunlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Umur Cevrem,  Mimarlar Odası Ankara Şubesi Kent İzleme Merkezi Danışma Kurulu Üyesi ve Koruma ve Restorasyon Uzmanları  Üyesi (KORDER) Cansen Kılıççöte, Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği (KORDER) Başkanı Müge Bahçeci, DOCOMOMO Türkiye Grubu Eş Başkanı Yıldız Salman,  DOCOMOMO Türkiye Grubu Eş Başkanı  Ebru Omay Polat, Mimarlar Derneği 1927 Derneği Başkanı Lale Özgenel, İnşaat Mühendisleri  Odası MO Ankara Şubesi Proje Koordinatörü Buket Çelik, HDP Ankara il Örgütü’nden Dilek Yılmaz,  HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya,  Çiğdemim Derneği Başkanı Fatih Fethi Aksoy,  Ulus İtfaiye Meydanı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Salim Yuna, Europa Nostra Temsilcisi Burçin Altınsoy ve Şiddetsiz Toplum Derneği Başkanı Rıza Sümer katıldı.

Saraçoğlu’nun huzurunu sükunetini ve değerlerini kaybetmek istemiyoruz

Toplantının açılış konuşmasını yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, şunları söyledi:

‘’Saraçoğlu Mahallesi’nin dün itibariyle etrafı panolarla kapatılmış durumda ve arttık Saraçoğlu Mahallesi’nin içindeki yapılara ve alanlara ulaşmak mümkün değil. Meslek odalarının, Mimarlar Odası’nın ciddi bir mücadelesi var ve devam ediyor, her aşaması da takip edilerek gerekli uyarılarda bulunuluyor. Restorasyon projeleri ortada yok, Koruma Kurulu projeleri ‘Emlak GYO’dan isteyin’ diyor.  Kamuoyundan gizli yapılan bir süreç var karşımızda. Yapılan işlemlerin şeffaf olmaması bu açıdan oldukça sıkıntılı, bakanlığın tanıtımlarında ‘Saraçoğlu Mahallesi’ni metruk halden kurtarıyoruz’ deniliyor. Saraçoğlu Mahallesi’nde 2015 yılına kadar canlı yaşam devam ediyordu. 2013 yılında riskli alan ilan ettiler.2015 yılında Saraçoğlu Mahallesini zorla boşaltılar ve insansızlaştırdılar. Kapılarını balyozlarla kırdılar, bakımsız bıraktılar, kapılarının pencerelerinin kırılmasına, yağmur borularının, iç teçhizatının çalınmasına göz yumdular.  Korumadıkları için yok edilmesine ortak olup el birliği ile bu ülkeyi yönetenler,  metruk hale getirdiler, şimdi metruk halden kurtarıyoruz söylemiyle Saraçoğlu Mahallesi’ni ve taşıdığı değerleri bir kez daha incitiyorlar.  Kimlik veriyoruz diyorlar, Saraçoğlu Mahallesi’nin bir kimliği var.  Cumhuriyet ideolojisinin simge değeridir. Saraçoğlu Mahallesi Kızılay Kent Merkezi hükümet kartiyesi, Bakanlıklar  , Güvenpark ve yeşil akslarıyla bir bütün olarak ele alınması gerekirken, maalesef bunu da göremiyoruz. Kamusal kullanımdan  çıkartılarak, ticarileşecek, sermayeye ve vakıflara verilecek bir rantsal altyapı kuruluyor . Otel, ticaret, ofis ve birazda konut  yapılacak  bir süreç tanımlanıyor. Saraçoğlu Mahallesini huzur dolu ortamı, sükuneti bitiriliyor Saraçoğlu Mahallesi’nin bahçesine girdiğinizde artık para ödemeniz gerekecek. Çünkü orası artık bahçe değil bir kafenin işletmesi olacak.  Saraçoğlu Mahallesi Kentsel SİT alanı, buradaki her yapı , öğe ve bitki ve ağaç varlığını hepsi tescilli kültür varlığı. Duyurularda sadece 210 anıt ağacın korunacağı söylenerek kentsel SİT alanı olan ve dokunulmaması gereken habitat, ağaçlar yok edilme tehdidi altında.  Okul boşaltıldı. Kent merkezindeki okulları boşaltıp ticarete açmaya çalışan zihniyet, ilk olarak Namık Kemal Okulu’ndan başladı. Kent merkezinde çocuk seslerine olan ihtiyacımız, okula olan ihtiyacımız dünden daha fazla.Bilimsellikle tartışarak şeffaflıkla süreç yönetilmelidir, yanlış politikalarla bir çok değerimizi kaybettik Saraçoğlu’nun huzurunu sükunetini ve değerlerini kaybetmek istemiyoruz. Mücadeleye devam edeceğiz.

Mimarlar Odası Başkanı Deniz İncedayı ise şunları kaydetti:

Ülkemiz açısından belki de uluslararası boyutta önemli miras değerinden bahsediyoruz. İçinde bulunan yaklaşım çok yanlış. Bunun çok tartışılmasını çok önemli diye düşünüyorum. Bugün dünyada toplumlara mal olmuş kentsel planlama ya da mimarlık örneklerinin yaşatılması onlardan mesajlar alınması ve gelecek kuşaklara aktarılması, bunun bir kültür varlığı bir miras korunması çok önemli. Bu uluslar arası standartlarla ve sözleşmelerle belirlenmiş bir konudur. 21. yüzyılda bunu reddeden bir tavır içinde olmamız, ülkemiz adına çok büyük bir talihsizlik. Bilimsellikle tartışarak şeffaflıkla sürecin yönetilmesi, uzmanların desteğiyle daha iyisinin hedeflenmesi ki bu arada Cumhuriyet’in erken dönemin modern mimarlığın ve ürettiği yaşam biçimin özgünlüğünden söz ediyoruz. Böyle bir değerden söz ederken uzmanların yaklaşımıyla çok daha titiz davranmamız kaçınılmaz. Yurtdışında bu tür değerler özellikle yaşatılıyor. 40’lı 50’lilere dair konutlar bugün insanlara gezdiriliyor. O yılların mesajları aktarılıyor ve onun neden bir modern mimarlık mirası olduğu tartışılıyor. Biz ise çok yanlış politikalarla bir çok değerimizi kaybettik ya da olanı yozlaştırdık. Saraçoğlu Mahallesi de önemli bir kültür varlığı ve Cumhuriyet mirası, bunu miras değeri olarak korumak  başta mimarların ve tüm aydınların sorumluluğudur.’’

Tüm koruma terminolojisinin altüst ediliyor, alanın miras olarak değerinin anlaşılmadığının ve korumayla ilişkisinin anlaşılmadığını görüyoruz.

Daha sonra kurum temsilcileri görüşlerini dile getirdi.

Saraçoğlu Mahallesi Yaşatma ve Koruma Derneği Başkanı Gül Merttürk :  Saraçoğlu Mahallesi artık elimizden alınıyor.  Ben her gün orada olmama rağmen artık birçok yere giremiyorum. Saraçoğlu hepimizin ortak değeri, mümkünse bireysel ve kurumsal davalara önem verirsek işin rengi değişir diye düşünüyorum.

İMO Ankara Şubesi Proje Koordinatörü Buket Çelik: Çok üzgünüm, canımız çok acıyor. Bireysel de vatandaş olarak birebir tepki koymamız gerekiyor. Bütün genç kuşağa bunu bir görev olarak düşünüyorum. Gençliğimin geçtiği bir evin değerinin yok olmasını  istemiyorum

DOCOMOMO Türkiye Grubu Eş Başkanı  Ebru Omay Polat: Saraçoğlu Mahallesi uzun yıllardır yayınlara konulması ve çok özel bir örnek olmasıyla gündemimizdeydi. Burada gerçekleştirilecek olumsuz değişiklikler nedeniyle çok üzgünüz.  Alanın miras olarak değerinin anlaşılmadığının ve korumayla ilişkisinin korunamadığını görüyoruz. Bu değişiklikler alanın Saraçoğlu’nun ne ruhuna ne mimari ve  bütüncül peyzaj değerine uygun değildir. Tam tersine onun kaybına neden olacaktır. Biz yeni bir alan yaratmıyoruz, güncellemiyoruz sürekliğini sağlamıyoruz. Tam tersine büyük bir kayıpla karşı karşıyayız.

DOCOMOMO Türkiye Grubu Eş Başkanı Yıldız Salman: Tüm koruma terminolojisinin altüst edilmesi durumu var ve biz uzmanlar olarak toparlamakta güçlük çekiyoruz.  Söylenenlerin hiçbir arka planı yok,  kendi kimlik değeri yeterli olan  bir alana kimlik kazandırmaktan bahsetmek  olamayacak bir iştir. Saraçoğlu hali hazırda mevcut kimliğinin korunması gereken bir yerdir. Koruma ve yaşatma sözcüğü çok tuhaf bir şekilde olaya eklemleniyor. Bütün bunları topluma acil olarak anlatmalıyız.

Kızılay Meydanı’ndan başlayarak bütüncül bir Koruma Amaçlı İmar Planı yapılmalıdır

Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği (KORDER) Başkanı Müge Bahçeci:  Proje müelliflerini derneğimizin düzenlediği bir etkinlikte, projelerini anlatmaları için davet ediyorum. Bu açık bir davettir. Biz şeffaf olarak burada ne yapılacağını görüp bilmek istiyoruz. Buna bir uzman olarak ve vatandaş olarak hakkımız var.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi Kent İzleme Merkezi Danışma Kurulu Üyesi ve Koruma ve Restorasyon Uzmanları  Üyesi (KORDER) Cansen Kılıççöte: Saraçoğlu Mahallesi’nin kültür varlığı özelliğini göz önünde bulundurarak değerlendirmeler yapıyoruz. Bölge Kentsel Sit alanı. Saraçoğlu Mahallesi’nin yapılış nedeni göz önünde bulundurmak gerekiyor. Burası Cumhuriyetin kurumlarına hizmet etmek için yapılıyor. Oysaki oradaki Cumhuriyet’in kurumları burayı teker teker boşaltmaktalar. Bu devlet kurumları ve Güvenpark tescilli kültür varlığı. Kızılay Meydanı’ndan başlayarak bütüncül bir Koruma Amaçlı İmar Planı yapılmalıdır ve müdahalelerin bu plan çerçevesinde yapılması gerektiğini düşünüyoruz.

ODTÜ Mezunlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Umur Cevrem: Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin Başkent’in kentsel ve kültürel mirasın korunması mücadelenizi takdirle izliyoruz ve katkıya hazırız. Buradaki temel sorun kamunun bilgilendirilmesindeki yetersizlik. Buna yönelik mesaj üretilmesi ve bu mesajın yaygınlaştırılması gerekiyor.Biz de buna katkı sunmaya hazırız. Makyajlanmış görüntü öne çıkartarak gerçekler gizleniyor.

Bu proje Kızılay’ın tabutuna son çiviyi çakacaktır

Mimarlar Odası Ankara Şubesi Kent İzleme Merkezi Danışma Kurulu Üyesi  ve Ulaşım Uzmanı,Mimar ve Şehir Plancısı Erhan Öncü:  Bir teknik insan olarak baktığımızda burada yapılan proje görsellerde Ankara için ne yapılırsa satar sorusunun cevabını ortaya koymuştur. Satacak bir şeyler yaratmaya çalışmışlar. Bir etki analizi ve talep tahmini yok. Buraya yapılan işlemler buraya ne kadar trafik getirecek bunu bilmiyoruz. Buradaki faaliyetler kısa süreli ve üst gelir grubuna  hitap eden faaliyetler. Bu ikisi de daha çok trafik daha çok otomobil ve daha çok otopark talebi anlamına geliyor. Arabaları yer altındaki otoparka koymak Kızılay’ı katleder. Trafik sorununu çözmez tam tersine araçlar yer altından çıktığında oradaki trafiği kitler. Bu proje Kızılay’ın trafiğinin kilitlenmesi için son darbeyi vuracaktır ya da Kızılay’ın tabutuna son çiviyi çakacaktır

Europa Nostra Temsilcisi Burçin Altınsoy: Burası Ankara’nın çok nadir alanı ve elbette korunması hepimiz için çok önemli. Mülkiyet açısından da kamusal hakkımız olan bir alan. Bunu uluslararası platforma taşımak konusunda üstümüze sorumluluk alıyoruz.

Ulus İtfaiye Meydanı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Salim Yuna: Başkent’in değerleri, Mustafa Kemal Atatürk’ün ülkemize kazandığı eserler planlı bir şekilde yok ediliyor. Sırada 60-70 yıllık tarihi olan yeşillikler içindeki ilk toplu konut alanına geldi.Son zamanlarda yatay mimariden bahsedenlere de Saraçoğlu’nda mesaj var. Sokakları ile yatay mimarinin tüm güzelliklerini sunuyor. Bozmayın Saraçoğlu’nu, Saraçoğlu’nun özgünlüğü yıkılmasın.

Çiğdemim Derneği Başkanı Fatih Fethi Aksoy:  Bu süreçteki toplantıların sonuç odaklı olması çok önemli, bunu halka anlatmak çok önemli. Bu konuda her türlü desteği vermeye hazırız.

Bu tarihi dokuyu yok etmek Cumhuriyet değerlerini yok etmek demektir, buna sessiz kalmak onay vermektir

CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya: Yapılan tartışmaların hepsi bir kimlik arayışıdır. Erdoğan’ın en son itiraf etti. 18 yıldır fikri iktidarlarını kuramadıklarını söyledi. Bunun için fiziki tüm kuruluşlarını dönüştürmeyi akıllarına koymuşlar. Bu tarihi dokuyu yok etmek Cumhuriyet değerlerini  yok etmek demektir. Emlak Konut’un yaptığı bu anlayış bundan bağımsız değildir. Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki Ankara’nın o güzelim örneklerini insanlara anlatabilirsek çok iyi olur. CHP olarak bu sürecin takipçisi olacağız, TBMM’de üzerimize düşen sorumluluklar neyse hepsini sizlerin önerileri doğrultusunda hayata geçirmek için büyük bir çaba sarf edeceğiz.

HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni: Karşı karşıya kaldığımız yeni bir proje değil, ülkenin pek çok yerinde bu projelerle karşılaşıyoruz. Yasaların arkasını dolanan, oldu bittiye getirilerek yaşam alanlarını ranta açılmasını yaşıyoruz. AKP denince akla rant değeri olmayan hiçbir şeyin önemi olmadığını biliyoruz.  Tarihsel ve kent mirası olan Saraçoğlu Mahallesi’nin bu haliyle bir değeri AKP için yok. AKP için rant getirirse bir değeri oluyor. AKP’nin bütün sermaye politikalarına karşı çıkarsak  başarılı olabiliriz. Yerel yönetimlerin yaklaşımını altının çizilmesi gerekir. Büyükşehir ve ilçe belediyesinin bu konudaki tutumun önemli olacağını düşünüyorum. Buna sesiz kalmak buna onay vermektir.

Biz bu kenti kurtaracaksak dayanışmayla kurtarabiliriz

HDP Ankara il Örgütü’nden Dilek Yılmaz: Projenin restorasyon izni veren bir Çankaya Belediyesi var, projenin rant sahipleriyle resim veren belediye başkanlarımız var. Büyükşehir Belediyesi’nin oradaki okul arazisinde üçte birlik hakkı olmasına rağmen, çok net almış olduğu bir tutum var. Biz yerel siyasette muhalefet yaparken, başka bir muhalefet partisine muhalefet yapmayı sıkıntı olarak görüyoruz. Bu işin sokak, politika ve dayanışma ayağında çok önemli Biz bu kenti kurtaracaksak dayanışmayla kurtarabiliriz. Saraçoğlu inisiyatifinin yanında olacağız.

Mimarlar Derneği 1927 Derneği Başkanı  Lale Özgenel:  Bütün Ankara ve Türkiye için çok önemli bir kentsel bölgeden bahsediyoruz. Projeyi önümüze alarak değerlendirme fırsatımız olamadı.  Modern mimarlığın koruması çok zor bir durumdur. Bu nedenle uzmanlar mutlaka değerlendirilmelidir.

Şiddetsiz Toplum Derneği Başkanı Rıza Sümer:  Saraçoğlu’nda yapılan tarihe ve Cumhuriyet değerlerine ve yapılar şiddettir. Siyasi partilerin Ankara örgütleri sürece katılmalıdır.

TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Basın Birimi